Pompa ciepła czy gaz – który system ogrzewania wybrać?

Portal Energia

12 stycznia 2022

Budując nowy dom lub podejmując się jego modernizacji, wiele osób musi podjąć bardzo ważną decyzję dotyczącą wyboru systemu ogrzewania. Pod uwagę brane są różne czynniki, w tym wydatki na inwestycję, koszty eksploatacji, wpływ na środowisko naturalne. Wybór następuje często pomiędzy pompą ciepła a ogrzewaniem gazowym. Przyjrzymy się, jakie są zalety i wady obu rozwiązań, a także dokładnie przeanalizujemy ich aspekt finansowy.

Spis treści – Co znajdziesz w artykule?

Zwiń

Wybór sposobu ogrzewania – pompa ciepła czy gaz?

Ogrzewanie domu wiąże się z ponoszeniem określonych kosztów eksploatacyjnych, dlatego tak istotny jest wybór odpowiedniego systemu grzewczego już w momencie planowania budowy domu bądź przed podjęciem działań mających na celu termomodernizację budynku. Decyzja ta ma ogromne znaczenie również dla naszego komfortu cieplnego i wygody korzystania z urządzenia.

Do niedawna systemy ogrzewania opierały się na paliwach opałowych, w tym na gazie ziemnym. Od kilku lat coraz częściej mówi się o pompie ciepła jako niemal bezobsługowym, innowacyjnym i ekologicznym systemie ogrzewania. Pompa ciepła coraz częściej wypiera inne systemy grzewcze. Czym jednak jest i czy jest w stanie działać wydajnie w polskich warunkach?

Pompa ciepła – co to takiego?

Pompa ciepła jest urządzeniem grzewczym, które bazuje na odnawialnych zasobach energii. Pobiera ona energię cieplną z otoczenia budynku, czyli z tzw. dolnego źródła energii. Za dolne źródło służyć może powietrze, woda lub grunt. Następnie, za pomocą czynnika roboczego, ciepło kierowane jest do instalacji grzewczej. Do pracy pompy ciepła niezbędna jest niewielka ilość energii elektrycznej, która służy do napędu sprężarki, jednakże pompa korzysta z energii elektrycznej tylko w 25%. 75% pracy instalacji umożliwionych jest dzięki zasobom naturalnym.

Ze względu na źródło ciepła, z którego korzystają, wyróżnia się powietrzne pompy ciepła, gruntowe pompy ciepła oraz wodne pompy ciepła. Najwięcej osób, ze względu na łatwość montażu i wysoką wydajność, decyduje się na powietrzną pompę ciepła. Nieco bardziej ceniona ze względu na wyższą efektywność jest gruntowa pompa ciepła, jednakże jej instalacja wiąże z koniecznością wykonania prac ziemnych lub odwiertów. Najmniej popularna jest pompa ciepła wodna, co wynika z niewielkiej dostępności odpowiedniej jakości wód gruntowych.

Warto wiedzieć, że pompa ciepła nie służy jedynie do zapewniania ogrzewania budynku. Można ją także stosować do chłodzenia pomieszczeń, a także podgrzewania wody użytkowej.

Pompa ciepła – dla kogo?

Pompy ciepła idealnie sprawdzają się w roli systemów grzewczych w domach jednorodzinnych. Ich montaż jest możliwy zarówno w przypadku budowy nowego budynku, jak i jego modernizacji. Warto również mieć świadomość, że pompa ciepła może działać zarówno jako samodzielne urządzenie, jak i wspierać pracę innych systemów ogrzewania.

Najwyższą efektywność pompy ciepła osiągają w przypadku ich połączenia z ogrzewaniem płaszczyznowym, takim jak ogrzewanie podłogowe, sufitowe lub ścienne, jednakże nic nie stoi na przeszkodzie, aby działała również z tradycyjnymi grzejnikami.

Koszty ogrzewania pompą ciepła są zdecydowanie niższe niż w przypadku systemów takich jak kocioł olejowy, kocioł na gaz płynny czy ekogroszek, a także ogrzewania elektrycznego. Zda ona zatem egzamin w przypadku braku możliwości skorzystania z sieci gazowniczej. Jej niewielkie wymiary i estetyka wykonania zdecydowanie przewyższają wszelkie zbiorki na gaz płynny.

Pompa ciepła – zalety i wady

Pompa ciepła (w tym szczególnie powietrzna pompa ciepła) cieszą się rosnącym zainteresowaniem. Jest to efekt wielu zalet, jakie posiada to rozwiązanie. Wśród nich znajdują się:

Wielofunkcyjność – pompa ciepła zapewnia ogrzewanie domu, a chłodzenie pomieszczeń w upalne dni. Może także służyć do przygotowania ciepłej wody użytkowej.
Niskie koszty eksploatacji – pompa ciepła jest obecnie najtańszym systemem ogrzewania, gdyż wykorzystuje darmowe zasoby naturalne. Przynosi również oszczędności powstałe w wyniku braku konieczności nabywania materiałów grzewczych oraz zapewnia niezależność od podwyżek ich cen.
Ekologia – pompa ciepła nie emituje szkodliwych, zanieczyszczających środowisko substancji, w tym dwutlenku węgla.
Wygoda korzystania – to urządzenie bezobsługowe, ciche, czyste – nie trzeba go zaopatrywać w materiały opałowe.
Bezpieczeństwo – pompa ciepła nie stwarza zagrożenia pożarowego, wybuchu czy zaczadzenia.
Łatwość montażu – pompę ciepła można zamontować niemal wszędzie – nie są do tego celu potrzebne żadne dodatkowe pomieszczenia.
Energooszczędność – pompa ciepła charakteryzuje się najwyższą klasą energetyczną z wszystkich urządzeń grzewczych.
Niezawodność – urządzenie może działać w bezawaryjny sposób nawet ponad 50 lat.
Szybki zwrot z inwestycji – ze względu na niskie koszty ogrzewania w porównania do ogrzewania elektrycznego, na gaz czy na olej opałowy, zwrot z inwestycji w pompę ciepła wynosi około 5-7 lat.
Estetyka wykonania – pompa ciepła posiada kompaktowe rozmiary, a jej wygląd jest estetyczny.
Programy pomocowe i ulga termomodernizacyjna – decydując się na to rozwiązanie zyskuje się możliwość uzyskania dopłaty z programów rządowych lub samorządowych, a także odliczenia pompy od podatku dochodowego.
Współpraca z fotowoltaiką – pompa ciepła potrzebuje energii elektrycznej, którą w darmowej postaci zapewnić może fotowoltaika. Oba systemy dają niemalże bezkosztowy dom.

Jakie są wady pomp ciepła? Jest ich naprawdę niewiele. Wśród nich wymienić można przede wszystkim:

Stosunkowo wysokie koszty zakupu i montażu pompy ciepła;
Uzyskanie najwyższej efektywności w przypadku współpracy z ogrzewaniem podłogowym;
Uzależnienie pracy pompy ciepła od energii elektrycznej – każda przerwa w dostawie skutkuje przerwą w pracy pompy;
W przypadku powietrznych pomp ciepła należy się również liczyć z pewnym hałasem wynikającym z pracy wentylatora

Ogrzewanie gazem – dowiedz się więcej!

Pomimo rosnącej popularności pomp ciepła, piec gazowy jest wciąż najczęściej wybieranym systemem ogrzewania. Kotły gazowe kondensacyjne to urządzenia niskoemisyjne, bezobsługowe, zautomatyzowane, energooszczędne. Zapewniają również wysoki komfort cieplny.

W przypadku kotłów gazowych konieczne jest dostarczanie paliwa. Aby było to możliwe niezbędne jest przyłącze gazu ziemnego lub instalacja zbiornikowa dla gazu płynnego. Gaz ziemny jest tańszy od płynnego, dlatego gdy tylko istnieje możliwość podłączenia do sieci gazowej, warto z niej skorzystać. Jeśli jednak takiej opcji nie ma, konieczny będzie montaż zbiornika gazowego na działce lub zakopanie go pod ziemią.

Ogrzewanie gazowe – zalety i wady

Jakie są zalety kondensacyjnych pieców gazowych? To przede wszystkim:

Wysoka sprawność, niezawodność i energooszczędność,
Niższe koszty eksploatacji w porównaniu do innych kotłów gazowych,
Bezobsługowość i automatyzacja systemu,
Czystość i cichość działania,
Prosty i szybki montaż, niewielkie wymiary urządzenia i możliwość instalacji nawet w małym pomieszczeniu,
Zamknięta komora spalania chroniąca przed ulatnianiem się gazu,
Ekologia – ogrzewanie gazem jest rozwiązaniem przyjaznym dla środowiska naturalnego,
Możliwość uzyskania dofinansowania na wymianę pieca z tradycyjnego na kondensacyjny.

Piece gazowe mają jednak swoje wady, do których zalicza się:

Wysoki koszt zakupu i podłączenia urządzenia,
Konieczność podłączenia do sieci gazowej oraz załatwiania formalności z tym związanych,
Ograniczenia wynikające z braku możliwości przyłączenia do sieci gazowej,
Wysokie rachunki za ogrzewanie, szczególnie w budynkach o niskiej izolacji termicznej,
Konieczność okresowej kontroli przewodów gazowych i kanałów wentylacyjnych,
Brak pewności bezpieczeństwa w przypadku niewłaściwej konserwacji – ryzyko wybuchu lub zaczadzenia.

Pompa ciepła czy gaz – koszty

Wybór pomiędzy pompą ciepła a kondensacyjnym kotłem gazowym nie jest łatwy. Oba systemy są niskoemisyjne, zautomatyzowane, bezobsługowe i zapewniają wysoki komfort cieplny. Warto zatem rozważyć jeszcze jeden aspekt, jakim będą poniesione w związku z inwestycją koszty początkowe, jak i koszty ogrzewania danym systemem grzewczym.

Koszty kotła gazowego

Zakup kotła gazowego jako urządzenia będzie stanowił mniejsze obciążenie dla budżetu inwestora. Jest to wydatek około 6-8 tys. zł. Jednakże samo urządzenie to nie wszystko – dochodzą jeszcze koszty z dostosowaniem infrastruktury do pracy kotła oraz jego montażem. Koszty te to:

przyłącze gazowe oraz wszelkie formalności z tym związane – około 7 tys. zł
zapewnienie systemu wentylacji i odprowadzania spalin – około 3 tys. zł
montaż kotła – ok. 2.000 – 2.500 zł

Jak zatem widać łączny koszt inwestycji wynosi około 18-20 tys. zł. Z kolei roczny koszt ogrzewania domu o powierzchni około 150m² to średnio 3-3,5 tys. zł.

Koszty pompy ciepła

Cena powietrznej pompy ciepła będzie się nieco różnić od pompy ciepła gruntowej, jednak cieszy się ona obecnie największym zainteresowaniem. Koszt jej zakupu i montażu, w zależności od wybranej mocy i innych parametrów technicznych, dla domu o powierzchni 150 m² wyniesie około 35 tys. zł.

Choć koszt zakupu i montażu jest nieco wyższy, niższy będzie koszt ogrzewania budynku pompą ciepła. Jest to wydatek około 1-1,5 zł rocznie. Można go zmniejszyć do zera decydując się na instalację fotowoltaiczną, która zapewnia bezpłatny prąd niezbędny do działania pompy ciepła.

Pompa ciepła czy gaz – na które rozwiązanie się zdecydować?

Podejmując decyzję o wyborze systemu ogrzewania warto wziąć pod uwagę wiele czynników. Przede wszystkim pompy ciepła, w odróżnieniu od pieców gazowych, są urządzeniami, które można wykorzystać nie tylko do zapewniania ciepła, lecz także chłodzenia pomieszczeń. System ten może także przygotowywać ciepłą wodę użytkową.

Duże zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii to efekt rosnącej świadomości ekologicznej Polaków, jak również metodą na uzyskanie oszczędności. Pompy ciepła są obecnie najtańszym i najbardziej energooszczędnym sposobem ogrzewania domu.

Ponadto, tylko około 20% budynków w Polsce ma dostęp do sieci gazowej, co wymusza konieczność poszukiwania alternatywnych sposobów ogrzewania budynków. Biorąc pod uwagę kalkulacje w stosunku do systemów takich jak ogrzewanie elektryczne, ogrzewanie kotłem na olej lub na gaz płynny, pompa ciepła zapewnia dużo niższe koszty eksploatacji – różnica to nawet kilka tysięcy zł rocznie.

Nieco mniejszą różnicę widać w przypadku kotła kondensacyjnego, choć tutaj również w skali roku wygrywa pompa ciepła. Wiąże się to jednak z koniecznością poniesienia nieco wyższych kosztów początkowych na zakup pompy ciepła oraz jej montaż. Skutecznym sposobem na ich ograniczenie jest skorzystanie z programów pomocowych oraz ulgi termomodernizacyjnej.

Pompy ciepła posiadają również przewagę nad piecami gazowymi w postaci zapewnianie niezależności od rosnących cen gazu ziemnego. Jest to system oparty na odnawialnych, a więc i darmowych zasobach energii. Warto także wiedzieć, że istnieje metoda na to, aby opłaty za działanie pompy ciepła, które wynikają z korzystania z energii elektrycznej, zredukować do zera. Połączenie z instalacją fotowoltaiczną, która dostarcza bezpłatny prąd wytwarzany z energii słonecznej, sprawi, że pompa ciepła będzie działać całkowicie bezkosztowo.