Fotowoltaika 2022 – zmiany w fotowoltaice – co nas czeka?

Od 1 kwietnia 2022 roku wchodzą w życie nowe regulacje prawne dotyczące rozliczania energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznych. Obowiązujący do niedawna system opustów przechodzi do przeszłości, a jego miejsce zajmie tzw. net-billing. Sprawdź, z jakimi zmianami dla właścicieli instalacji fotowoltaicznej się to wiąże oraz jak będzie wyglądać nowy system rozliczeń prosumentów.

System opustów dla instalacji fotowoltaicznych zgłoszonych do 31 marca 2022

Aktualnie prosumenci, czyli właściciele instalacji fotowoltaicznych produkujący energię elektryczną na własny użytek, rozliczali się z przesłanej do sieci nadwyżki energii na podstawie tzw. systemu opustów. Nadwyżka przechowywana była w wirtualnym magazynie, skąd mogła zostać odebrana w okresie późniejszym, maksymalnie w ciągu 12 miesięcy od dnia jej wprowadzenia do sieci. Prosument nie mógł odebrać całości wytworzonej energii elektrycznej, a jedynie określoną część. W systemie opustów możliwe było odzyskanie 80% wygenerowanej energii w przypadku instalacji o mocy do 10 kW oraz 70% dla instalacji o mocy powyżej 10 kW.

System opustów obowiązywać będzie przez 15 lat wszystkich prosumentów, którzy złożą wniosek do Operatora Sieci Dystrybucyjnej o przyłączenie mikroinstalacji fotowoltaicznej do sieci energetycznej do dnia 31 marca 2022 roku. Prosument będzie jednak posiadał możliwość dobrowolnego przejścia na rozliczanie w systemie net-billingu.

Zmiany w fotowoltaice od 1 kwietnia 2022 roku

Od 1 kwietnia 2022 roku system opustów zastąpiony zostanie przez system net-billingu. W jego ramach prosumenci rozliczać się będą z wprowadzonej i pobranej energii elektrycznej nie na zasadzie ilościowej, lecz na podstawie jej wartości. Energia elektryczna przesłana do sieci będzie zatem sprzedawana po określonej cenie, zaś za pobraną energię trzeba będzie zapłacić po stawce określonej przez dystrybutora, tak jak pozostali odbiorcy.

Wytworzone nadwyżki będą sprzedawane po średniej cenie hurtowej z poprzedniego miesiąca ustalanej na Towarowej Giełdzie Energii (TGE), a środki gromadzone w ramach tzw. depozytu prosumenckiego. W przypadku poboru energii z sieci, prosument zapłaci za nią tak, jak pozostali odbiorcy, korzystając ze zgromadzonych na depozycie środków. Środki znajdujące się na depozycie będą rozliczane w okresie 12 miesięcy od dnia przypisania kwoty na koncie. Jeśli ich wartość będzie zbyt mała, prosument będzie musiał dopłacić, zaś w przypadku nadwyżki energii, sprzedawca zwraca nadpłatę, jednak może to być maksymalnie 20% wartości energii wprowadzonej do sieci w danym miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot.

Rozbudowa sieci fotowoltaicznej a system rozliczeń

W przypadku rozbudowy istniejącej instalacji fotowoltaicznej, zamontowanej przed 1 kwietnia 2022 r., prosument będzie mógł nadal korzystać z systemu opustów. Założeniem jest bowiem uwzględnienie praw nabytych prosumentów. Dokonując modyfikacji instalacji fotowoltaicznej na wytwórcy energii elektrycznej ciąży jednak obowiązek zgłoszenia zmiany mocy zainstalowanej mikroinstalacji. Należy go dokonać w terminie 14 dni od dnia dokonanej zmiany. Niewywiązanie się z tego obowiązku wiąże się z karą finansową w wysokości 1000 zł.

Czy fotowoltaika będzie się nadal opłacać?

Wielu inwestorów, którzy rozważali zakup paneli fotowoltaicznych, zastanawia się, czy w związku z wprowadzanymi zmianami, fotowoltaika będzie nadal opłacalna. Mimo zmian w regulacjach prawnych, inwestycja w instalację fotowoltaiczną będzie rentowna. Ceny prądu nieustannie rosną, a fotowoltaika zapewnia niezależność energetyczną. Można jednak spodziewać się, że wydłuży się okres zwrotu z inwestycji.

Co można zrobić, aby zwiększyć opłacalność fotowoltaiki? Rozwiązaniem mogą być:

• zwiększenie autokonsumpcji, czyli efektywne wykorzystanie wyprodukowanej energii elektrycznej w czasie najwyższej produkcji poprzez np. nastawianie urządzeń energochłonnych, takich jak zmywarki czy pralki, na pracę w godzinach najwyższej produkcji (skorzystać można z funkcji opóźnienia pracy), a także zainstalowanie systemów ogrzewania, podgrzewania ciepłej wody użytkowej oraz chłodzenia pomieszczeń pobierających energię z fotowoltaiki, takich jak np. pompa ciepła,
• zakup magazynu energii, który umożliwia przechowywanie i pobieranie energii wyprodukowanej w nadmiarze i jej odbiór niemal w całości.

Fotowoltaika 2022 – pozostałe zmiany

Objęcie prosumenta systemem rozliczeń opierającym się o wartość energii elektrycznej, a nie o jej ilość, to nie jedyna zmiana w fotowoltaice 2022. Zgodnie z nowelizacją Ustawy o odnawialnych źródłach energii powstawać mogą nowe podmioty – prosument wirtualny oraz prosument zbiorowy.

W początkowym projekcie, jaki przygotowało Ministerstwo Klimatu i Środowiska, znajdowała się również propozycja obywatelskich społeczności energetycznych oraz agregatorów, jednak ostatecznie zapis o tego rodzaju rozwiązaniach nie znalazł się w Ustawie.

Prosument wirtualny

Za prosumenta wirtualnego energii odnawialnej uznaje się “odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w instalacji odnawialnego źródła energii przyłączonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w innym miejscu niż miejsce dostarczania energii elektrycznej do tego odbiorcy, która jednocześnie nie jest przyłączona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, pod warunkiem, że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, wytwarzanie to nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej”.

Prosumentem wirtualnym mogą być zatem wszyscy, którzy nie mogą posiadać własnej instalacji fotowoltaicznej. Rozwiązanie to umożliwia zostanie udziałowcem w większej instalacji fotowoltaicznej, a tym samym obniżenie rachunków za prąd.

Prosument zbiorowy

Prosumentem zbiorowym energii odnawialnej definiuje się z kolei “odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji lub małej instalacji przyłączonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, w której znajduje się punkt poboru energii elektrycznej tego odbiorcy, pod warunkiem, że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, wytwarzanie to nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej”.

Prosumentem zbiorowym mogą być zatem np. spółdzielnie mieszkaniowe, które mogą podjąć decyzję o zakupie i montażu instalacji fotowoltaicznej. Wytworzenie energii elektrycznej z wspólnych instalacji PV pozwoli na obniżenie indywidualnych rachunków za prąd lokatorów. Skorzystają na tym wszyscy mieszkańcy bloku.